Numer 4/2007
OD REDAKTORA
Czwarty numer „Wyspy” różni się od poprzednich. Jest nieco skierowany w przeszłość, są w nim niepublikowane teksty nieżyjących pisarzy Lecha Budreckiego i Tadeusza Siejaka, które uzupełnia esej Magdaleny Wojak o twórczości Igora Newerlego.
„Żegnamy się z poetą, ale nie z poezją” powiedziała nad trumną Czesława Miłosza Wisława Szymborska. Chciałbym, żeby noblistka miała rację, ale jestem pełen wątpliwości. W rozpędzonej machinie rynku wydawniczego poeta i pisarz wydaje się zbędny. Ile razy byłem na dużych targach, zawsze miałem takie poczucie. A jednak, gdy autor umiera, nie pozostaje to bez wpływu na jego twórczość. Wydawcy przestają uwzględniać go w swoich planach, krytycy po napisaniu okolicznościowych nekrologów tracą zainteresowanie dla jego utworów. Śmierć jest szybka, gwałtowna, nawet jeśli poprzedzona długą chorobą. Twórczość umiera powoli, przez długi czas zdaje się, że wciąż istnieje, ale z wolna jakby się oddala, w końcu znika w mgle bezlitośnie podążającego naprzód czasu. Po pisarzu zostaje niewiele: buty (te z wiersza śp. księdza Jana) i ostatnie teksty ukryte w szufladzie albo pamięci komputera. Może najlepsze, jakie napisał, ale i tak nie mają szans przetrwać, a przeważnie nawet zaistnieć publicznie. „Rękopisy nie płoną” twierdził Bułhakow i jeśli chodzi o jego arcypowieść intuicja go nie zawiodła. Ale to nie reguła, lecz wyjątek. Rękopisy czeka los o wiele gorszy. Powoli się rozpadają i przemieniają w kurz.
Byłem kiedyś na pogrzebie pewnego pisarza, niezbyt sławnego, ale bardzo porządnego człowieka. Chowaliśmy go na małym cmentarzyku w podwarszawskim Brwinowie. Na tym samym cmentarzu spoczywa Jarosław Iwaszkiewicz, ale choć na pogrzebie byli przeważnie pisarze i poeci, tylko dwie może trzy osoby poszły zapalić lampkę na grobie wszechwładnego kiedyś prezesa, redaktora, ale przecież także wybitnego artysty. Reszta poszła wolno ku bramie i nie oglądając się za siebie, znikli wśród coraz gęściej padającego śniegu. Tak umierają ci, którzy kiedyś śnili może o nieśmiertelności. Przypominamy Budreckiego i Siejaka, bo przecież niesłusznie skazano ich na wygnanie, nadal należą do polskiej literatury współczesnej.
Co jeszcze polecam? Przede wszystkim opowiadanie Piotra Wojciechowskiego, który zresztą rekomendacji nie wymaga i przejmującą, krótką prozę Aleksandra Ziemnego. Cieszy mnie widok na łamach „Wyspy” wierszy Krystyny Rodowskiej, Piotra Matywieckiego, Roberta Mielhorskiego i Stanisława Dłuskiego. Kolejny reportaż przygotował Mirosław Prandota, tym razem o polsko-szwedzkich relacjach przedmałżeńskich. Drugi reportaż, bardzo oryginalny w formie, napisała Magdalena Rybak, która od tego numeru zasiliła naszą redakcję.
Pojawia się też w tym numerze „Kronika regionalna” – rzecz może sama w sobie niezbyt efektowna, ale w moim odczuciu bardzo ważna. Zadaniem tej kroniki, prowadzonej przez poetkę Lillę Latus, będzie odnotowywanie inicjatyw i imprez literackich o charakterze lokalnym, ale przecież często bardzo artystycznie istotnych. Ich organizatorom, często wspaniałym, nieprzeciętnie inteligentnym ludziom, należy się choćby ta odrobina zainteresowania.
Na koniec ważna informacja, która mnie dotyczy osobiście. W redakcji „Wyspy” pojawiła się asystentka redaktora naczelnego w drobnej, acz pełnej energii postaci Katarzyny Safiańskiej. Proszę więc od dzisiaj traktować mnie z powagą.
PROZA
- Lech Budrecki: Odwiedziny I Nad ranem I Powrót
- Aleksander Ziemny: Kartki z lat 2005-2006
- Tadeusz Siejak: Tam, dołem płynie rzeka
- Jerzy Reuter: Łemko bury
- Wojciech Chmielewski: Roman i dziewczyna
WSPOMNIENIE
- Wacław Holewiński: Bywają tacy, którzy wiedzą wszystko
- Piotr Wojciechowski: Próba czytana
POEZJA
- Piotr Matywiecki: Przeczucia I * * * (zabrakło ołtarzowego drewna) I Babel I Emaus I Przewoźnik
- Krystyna Rodowska: Olomouc jest kobietą I Widok na anioła I Kto nie lubi chmur
- Stanisław Dłuski: Rzeźnia litawora I Kobieta zimnego chowu I Elegia za beskid niski I Pelargonia dla najstarszej kurwy z Placu Wolności
- Robert Mielhorski: Dwie mitologie (fragment) I Matka. Czytając Emila Reno I Rok osiemdziesiąty drugi I Było tyle, ile powinno być
- Alina Biernacka: Głosy wróbli I Symfonia Schuberta I Kiedy nastąpi uroczysta inauguracja?
- Dariusz Dziurzyński: Treny dla Magdy. Tren szósty. Spotkanie I Laboratorium
ESEJ
- Maciej Urbanowski: Obrazy PRL w literaturze polskiej po 1989 roku. Uwagi wstępne
- Maria Jentys: Tadeusz Siejak: żarliwy świadek epoki
- Magdalena Wojak: Smakowanie pistacji (o twórczości Igora Newerlego)
- Aleksandra Tetera: Litwo, ojczyzno nieznana
REPORTAŻ
- Magdalena Rybak: Młoda królowa z SS I Opis projektu I Wspomnienia obozowe
- Mirosław Prandota: Ślub z cudzoziemcem
NOWE NAZWISKA
- Dawid Majer: Cotton club I Marzec
- Joanna Lech: Nic z tego I Andergrand I Naświetlanie I Hodowla
- Andrzej Ratajczak: Kartografia eteryczna
- Michał Murowaniecki: Kwaśne deszcze. Medytacja I Trzecie dno. Medytacja
- Bartosz Libuda: Jazda na oklep
GALERIA NA WYSPIE
- Dorota Suwalska: Wojownik Kreski (Wystawa rysunku i grafiki Tomasza Bohajedyna)
FELIETON
- Jerzy Górzański: Zbliża się koniec świata
- Piotr Wojciechowski: Życie. Ostrzega się przed podróbkami
- Paweł Dunin-Wąsowicz: Likwidacje
RECENZJE
- Wojciech Kaliszewski: Wyprawa do Wenecji (Krzysztof Karasek, Gry weneckie)
- Jarosław Markiewicz: „Być morze” i kilka ważnych znaków (Krzysztof Gąsiorowski, Być morze;bez-sen)
- Jerzy Górzański: Kraków i gołębie (Waldemar Żyszkiewicz, Zmienny kształt powabu)
- Wojciech Kaliszewski: Wszyscy jesteśmy dziećmi (Krzysztof Kuczkowski, Dajemy się jak dzieci prowadzić nicości)
- Magdalena Wojak: Piruet nad przepaścią (Anna Piwkowska, Ślad łyżwy)
- Zofia Krzywicka: Schron w głowie (Sławomir Elsner, Afekt, Kornelia Piela, Dobre maniery, Rafał Praszczałek, Zakłócanie korespondencji”, Rafał Konieczny, Antologia hałasu)
- Aleksandra Tetera: German musik is shit (Andrzej Stasiuk, Dojczland)
- Daria Ciunelis: Swing (Włodzimierz Kowalewski, Excentrycy)
- Aleksandra Tetera: Śladami linii papilarnych (Olga Tokarczuk Bieguni)
KRONIKA
KRONIKA REGIONALNA
NASI AUTORZY
CYPEL – DODATEK ALTERNATYWNY
- Dorota Suwalska: CYPEL miejsce z palmą I W czapce i od czapki
- Alicja Kowalewska: Bezpartyjny, abstrakcyjny głos ludu – Flash Mob
- Krzysztof „Semp” Bielecki: Urban Playground
- Dorota Suwalska: Dwa Sezony Miejskiego Serialu (rozmowa z Krzysztofem „Sempem” Bieleckim)
- Dorota Suwalska: Re: cenzje i Re: sentymenty
- Adriana Winiarek: Pomarańczowa Alternatywa
- Nie pozwól palmie uschnąć! czyli kilka fotek zamiast lania wody
- NaHaku&TyFon&another. The best of You Tube
cypLISTY
- W obronie honoru!