Wybór na całe życie. Z Biserką Rajčić rozmawia Danuta Cirlić-Straszyńska
Co cię do nas sprowadza, Biserko?
Dostałam stypendium Instytutu Książki. Wykorzystam to na dokończenie dużego wyboru poezji Juliana Przybosia, który ukaże się pod koniec bieżącego roku w wydawnictwie Treći Trg w Belgradzie – m.in. ze względu na pięćdziesiątą rocznicę śmierci poety. Juliana Przybosia znałam osobiście, byłam niestety świadkiem jego śmierci w październiku 1969 roku. Pracując przez 40 lat nad międzywojenną awangardą polską, zajmowałam się Przybosiem jako teoretykiem literatury i poetą, jednym z najbardziej oryginalnych. W 1962 roku wybór jego wierszy pt. Miejsce na ziemi opublikował znany serbski polonista Petar Vujičić. W latach sześćdziesiątych Przyboś dwukrotnie przebywał w Belgradzie, o czym sporo pisano w prasie. W 1964 roku jego wiersze znalazły się w Antologii współczesnej poezji polskiej Petara Vujičicia. Ze względu na trudną sytuację w moim kraju dopiero parę lat temu ukazała się dwutomowa antologia Polska awangarda literacka 1917-1939, obejmująca siedemdziesięciu autorów, a w niej znajduje się Julian Przyboś jako teoretyk awangardy i poeta; chodzi o jego wczesne tomiki: Śruby, Oburącz, W głąb las, Równanie serca, Póki my żyjemy. Mój obecny wybór zawiera poezję Przybosia w całości, wyjątkowo trudną do zrozumienia i tłumaczenia. Stąd nie dziwię się, że jest on dzisiaj prawie zapomniany. Oczywiście niesprawiedliwie. To samo spotkało Peipera, głównego teoretyka krakowskiej awangardy; w przyszłym roku zamierzam wydać również jego wybór poezji. Zajmuję się także poezją polską młodszych pokoleń. Najczęściej tłumaczyłam poetów Nowej Fali, m.in. Ewę Lipską i Adama Zagajewskiego, którzy w moim kraju otrzymywali najwyższe nagrody literackie: Złoty Klucz Smederewa, Europejską Nagrodę Petru Krdu, Europejski Atlas Liryki. Czytani są i często cytowani, Zagajewski bardzo ceniony jest także jako eseista. Wydałam dwa tomy jego esejów, w projekcie mam trzeci Poezja dla początkujących.
Opublikowałaś dwie antologie poezji polskiej: Mój polski poetycki XX wiek i Słownik młodej poezji polskiej. Tę drugą poświęciłaś poetom urodzonym w latach 1960-1990. Skąd twoje zainteresowanie nimi?
Pierwszą z tych antologii przygotował Dejan Matić, redaktor naczelny wydawnictwa Treći Trg, na pięćdziesięciolecie mojej pracy nad poezją polską. Tom zawiera utwory 115 poetów, którymi m.in. zajmowałam się w ciągu 50 lat pracy translatorskiej. Ujęłam w niej cały XX wiek, najważniejszych poetów od Młodej Polski do poezji slam itp. Podobnej antologii nie ma na świecie. Wiadomo, że zajmowanie się przedstawicielami poszczególnych grup i kierunków literackich wymaga wieloletniej codziennej pracy, czytania czasopism, twórczości znanych i mniej znanych pisarzy… (…)
Cały wywiad do przeczytania w nowym numerze. Numer 2/2019 do kupienia w naszym sklepie internetowym lub w wersji elektronicznej na virtualo.pl