1.
„Mój Bóg” bez imienia,
Każdy i wszystko należy do Niego, są Nim.
„Mój Bóg” poza imieniem,
Nikt go nie zawłaszczy.
„Mój Bóg” nie nosi imienia,
Nazwanego wyrzucono by na śmietnik
„Mojego Boga” nie ma.
Takie Nic wszczepione? Read More
Niewprawiony do przekraczania ufnych godzin, dróg,
Wypchnięty poza miejsca bezpieczne, znajome,
Odsłonięty, pokłuty św. Sebastian.
Rozwiązujesz więzy, które zamiast wzmacniać
Krępują.
Wierzyłeś: przywiązanie nie jest więzieniem. Read More
Tykanie z końca tunelu. Miasto wdycha, wydycha
Czarne kłaczki. Leży obok na wznak. Przyszła pora:
„Ojcze nasz, któryś jest w niebie”. Opór.
Sklepienie w tobie, ciało w ciemnościach. Skraca się cień
Wieczności, pełgają na niej odbiorniki, nadajniki, anomalie. Read More
Stanisław Karolewski, W piaskownicy światów. Epos wrocławski, Wydawnictwo Szarlatan, Wrocław 2009
Dzisiejszą literaturę trawi komercja i marketing. Książka stała się towarem, na który musi być popyt, a jeśli go nie ma, należy tak wykreować sytuację na rynku księgarskim, aby rodzaj literatury przez tę książkę reprezentowany, stał się masowo pożądany. Dlatego też do masowego odbiorcy docierają pozycje zazwyczaj z gruntu małowartościowe, o których dużo się mówi, może nawet krytykuje, ale faktu zaistnienia w świadomości zbiorowej nikt im nie odbierze. Z drugiej strony są książki, którym trudno się wybić. Powodem takiej sytuacji nie zawsze bywa ich wartość, lecz właśnie przedsięwzięcia promocyjne. A to bardzo źle, bo pomijamy czasem naprawdę wartościowe woluminy. Read More
Nie potrafię nie wierzyć w Niego. Stworzył
Kwanty, ciała niebieskie, ludzkie, trwogę, człowieka–roślinę.
Bawi się w ciuciubabkę do końca.
Mówił i mówi przez każdą sekundę, każde ziarenko.
A tu ani widu, ani słychu.
Nie odchodzę od wiary, choć mnie porzuciła.
Do łóżka rano w samą porę przychodzi dzień
Przywiązany do ciemności wstęgami świtu.
7 stycznia 2004
Po słynnej „Lali”, po balzakowskiej „Balzakianie“, nietrudno zapomnieć, że Jacek Dehnel, podobnie jak wielu innych prozaików, para się także poezją. Jego piąty tomik poetycki — „Ekran kontrolny“ to dialog historii ze współczesną wirtuozerią multimedialnych konstrukcji:
Pomykaj, wiązko światła, mknij po trikolorach,
gnij się, ciekły krysztale, wibrujcie, membrany.
Jeśli głębiej wczytać się w te wersy, łatwo zauważyć, iż są one ilustracją nie tylko telewizyjnych, ruchomych obrazów, ale także statycznych, zastygłych przeźroczy. Każdy jeden utwór jak jedno ujęcie, klaps lub fragment kliszy. Cóż zazwyczaj jest na tych zdjęciach? No cóż, zazwyczaj człowiek. A cóż zazwyczaj jest w jego wierszach? Read More
Maria Jentys, Argonauci naszych czasów. O prozie polskiej (i niepolskiej), Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2009
„Idź dokąd poszli tamci do ciemnego kresu/ po złote runo nicości twoją ostatnią nagrodę” — wzywał niegdyś z ironią Pan Cogito. „Idź, a znajdziesz — szukaj uważnie i patrz, bo złote runo może być ukryte w Tobie” — zdaje się polemizować z nim w swojej najnowszej książce Maria Jentys. Sama na wzór mitycznego Jazona staje na czele wielkiej literackiej wyprawy: dwudziestu trzech współczesnych pisarzy wydobywa z cieśnin zapomnienia i zagubienia w kulturowym nadmiarze i skłania do zaistnienia w intymnej relacji z czytelnikiem. Autorka z niezwykłą subtelnością podprowadza każdego z nich, przygotowuje niejako dwie wrażliwości do konfrontacji– przybliża, współodczuwa, opowiada, ogarnia czułą wyobraźnią. Scala. Tworzy bardzo interesujące opowieści o człowieku żyjącym w swoim dziele i o dziele jako pochodnej życia. Read More