06 lis

Mirosław Bańko: Schody i wchody

Pasażerowie warszawskiego metra, jeśli podróżują nim do pracy lub do szkoły, pokonują rocznie około sześciu kilometrów w pionie, wspinając się po schodach z peronu na ulicę. To tak jakby trzy razy z poziomu bałtyckiej plaży weszli na Kasprowy albo pięćdziesiąt razy na najwyższe piętro Pałacu Kultury. Oczywiście zejść stamtąd też muszą.

Te godne uwagi osiągnięcia warszawiacy zawdzięczają temu, że na większości stacji metra nie ma ruchomych schodów. Owszem, jest winda, jedna na peronie, ale gęsty tłum, który wysiada z pociągu, zachowuje na tyle rozsądku, żeby nie ustawić się w kolejce do niej. Zamiast tego podróżni pędzą do kamiennych schodów, które – choćby się do nich modlić – nie pojadą. Rach, ciach, trzy piętra w górę na własnych nogach to nawet zdrowo. Kto widział inne zwyczaje w innych miastach, także mniejszych od Warszawy, ten się zdziwi. Jadą schody w górę, jadą w dół, gdyby ktoś chciał sobie po schodach pochodzić, to musi po tych jadących, bo zwykłych nie ma. A te ruchome pochylnie po co? Jak ktoś ma tyle fanaberii, żeby podróżować z wózkiem dziecięcym, to niech jedzie tramwajem. Read More

06 lis

Radomir Andrić: Ruchome lustro

W Konstancji pełnej łabędzi
dwaj aniołowie – w południe
biegną przez ulicę
z wielkim lustrem
z blasku morskiego oraz
ich nieśmiertelnych oczu

Za nimi kolorowy tłum ludzi
uroczyście wykrzykuje w chórze
– Niech żyją aniołowie
– Niech żyje lustro

Tylko
Owidiusz z brązu
w głębi płonącego rynku
milczy łzy lejąc za ojczyzną
do której ani za życia
ani po śmierci wrócić nie mógł

 

Przekład Grzegorz Łatuszyński

04 lis

Janusz Drzewucki: Mój wybór i tylko mój

(wyznanie krytycznoliterackie)

Jeden z moich przyjaciół zapytał mnie w tych dniach o najważniejsze – według mnie – utwory dla literatury polskiej XXI wieku; jakie książki bym polecił, jakich autorów? Wprawił mnie tym pytaniem w nie lada zakłopotanie, a nawet w popłoch, bo odpowiadając, nie chciałbym nikogo pominąć, każdemu chciałbym oddać sprawiedliwość, a to jest raczej niemożliwe. Uspokoiłem się, gdy mój przyjaciel stwierdził, że nie liczy wcale, że oddam Panu Bogu świeczkę a diabłu ogarek, że sprawię, iż wilk będzie syty i owca cała, liczy natomiast na moją jak najbardziej osobistą i subiektywną refleksję.

Ośmielony tą sugestią, a także faktem, że niebawem minie trzydzieści lat od mojego krytycznoliterackiego debiutu, zacząłem rozmyślać nad odpowiedzią. Read More

04 lis

Adam Puslojić: Ratunek

Bawię się swoją rozpaczą,
udoskonalam lampę
i czynię ją bardziej ciekawą
moich najczarniejszych nocy

odczytuję wszystkie mury,
które stają na drodze
oddechu, oczu, palców,
moje niewidzialne Sfinksy

na stronach gazet
i w nieczytanych książkach
umiera wielu moich przyjaciół
bez poruczenia, pouczenia, pocieszenia

ale wydaje mi się, iż mnie widzą,
jak schodzę w bezpowrotność lub się
wznoszę na zatapialne wyżyny,
z których machają mi byliny i stada zwierzyny

i ja też, pełen rozpaczy, próbuję się ratować.

 

Przekład Grzegorz Łatuszyński

26 paź

Piotr Wojciechowski: Pieśń kozła

Nie przegadałem jeszcze tego ze znającą się na terapii uzależnień przyjaciółką, bo bliskość kryzysu podniosła popyt na usługi terapeutyczne, pacjenci walą do Leny, zajęta świątek- piątek. Nie przegadałem, a będę musiał wiedzieć, czy Arnold Sitarz jest prawdziwy tak jak go wymyśliłem. To znaczy – czy jest wystarczająco dobrze zmyślony, bo przecież tylko fikcja jest prawdziwa. To moja praca. Opisuję, jak fikcyjni bohaterowie radzą sobie, przeżywając fikcyjne przygody. Szukam więc czegoś – dla tych zmyślonych postaci – co jest przygodą prawdziwą, a potem stwierdzam, że oni ciągną mnie za sobą i na siłę stawiają w sytuacji prawdziwej i to dotkliwej przygody.

Read More

19 paź

Jerzy Górzański: Z hukiem czy ze skomleniem?

Wróżbiarzom, astrologom i innym przepowiadaczom przyszłości – tak by się wydawało – już dawno ludzie przestali wierzyć. Jednak nie do końca… Nie mam tu na myśli poetów pościelowych piszących wiersze na powłoczkach (przeczytałem na ten temat w gazecie) czy też liryków wpatrzonych w swoje audiobooki, ewentualnie downloady. Jaką przyszłość da się z ich jaśków i pecetów wyczytać?

Ostatnio karierę marketingową (a jakże!) robi koniec świata. Ten koniec świata od niepamiętnych czasów wieszczony, przywoływany, odganiany, który jakoś nie nadchodzi. Dla jednych byłby wybawieniem, dla innych katastrofą. Wybawieniem, bo nie trzeba by spłacać rat za samochód. Katastrofą, bo właśnie ktoś miał się wprowadzić do wymarzonego apartamentu. Tzw. celebryci (na to hasło ciarki przechodzą mi po plecach) zaprzęgli nawet koniec świata do swoich castingów – jedna z aktorek w wywiadzie telewizyjnym oświadczyła: „Dobrze, że Majowie się spóźnili z tym końcem świata, dzięki temu otrzymałam rolę w serialu Sklepowe”. Czyli w dalszym ciągu koniec świata jest możliwy. Read More