Tli się
warstwa powietrza
(T.K.)
Zagubione ziarna prosa.
Racja nasza wielogłosa.
Pożar zmyśleń, a nie myśli.
Oni przyszli. Myśmy wyszli.
Świt się rozstał ze swym światem.
Zamiast zysku mamy stratę.
Mowa nasza bywa nudna.
Trzeba ją częściej – wyludniać. Read More
Gruba tafla szkła, zapora nie do przebicia. Troje młodych z Berlina próbuje dostać się do wewnątrz – być tam, gdzie człowiek żyje jako część natury, wierny cyklom odnawiania się i przemijania. Mieszkańcy podlaskiej wsi widzą troje przybyszów jak dziwne istoty, które urwały się z telewizyjnego ekranu. Niby można ich słyszeć, widzieć i dotknąć, ale prawdziwe być nie mogą. Tego filmu nie można przegapić, stawia on pytania egzystencjalne i kulturowe bardziej aktualne niż głośne tej jesieni filmy. Wieś pływających krów okazuje się ważniejsza niż publicystyczny, wpisany w boje partyjne Kler Smarzowskiego. Wieś… stawia pytania o naturę ludzką odważniej i konkretniej niż Eter Zanussiego, w którym monolog filozofa z trudem przebija się przez warstwy historycznego kostiumu. Read More
Przeczytałem Eseje Williama Butlera Yeatsa z przyjemnością. Myślę, że to jest najlepsze określenie wrażeń, jakie mam po tej lekturze. Brzmi może nieco staroświecko i kojarzy się z nieprecyzyjnym estetyzowaniem, ale przyjemność jest przecież stanem pożądanym, podobnie jak piękno. A eseje Yeatsa piękna dotyczą i piękno w znaczeniu kategorii estetycznej rozpatrują w szerokim literackim i kulturowym kontekście. Znamy Yeatsa przede wszystkim jako znakomitego poetę, znamy go także jako autora dramatów, ale po raz pierwszy czytelnik polski może sięgnąć po jego eseje. Read More
Wszystko po staremu. Tło stoi głuche
i nie ma nazwy, choć „Parada blizn” zadowoli wielu.
Czy to ostatnia twarz w tej sprawie?
Kiedyś rósł sercem, dziś kością twardnieje.
Na powrót mów na przekór. Niech przestrogą
a nie nowinką stanie się jego przygodna krew.
Niech nastanie powstanie z martwych.
Każdy wie, kim jest i za czym tęskni
Z Adamem Pleskaczyńskim, współautorem (razem z Wawrzyńcem Popiel-Machnickim i Konstancją Pleskaczyńską) opracowania Podróże nieodkryte. Dziennik ekspedycji Bronisława Grąbczewskiego 1889-1890 jako świadectwo historii i element dziedzictwa kulturowego (Wydawnictwo Naukowe UAM) rozmawia Grażyna Banaszkiewicz
– To była mordercza praca, czy frapująca przygoda?
– Ha ha ha! I jedno i drugie! Nie ma efektów bez ciężkiej pracy, chyba… tak mi się wydaje.
– Fantastycznie, że moje pytanie budzi w panu rozbawienie, bo to znaczy, że wszystkie napięcia już opadły, ale patrząc na tę opasłą, wycyzelowaną księgę nie mam wątpliwości, że różne trudne momenty w ciągu trzech lat pracy się zdarzały…
– Poprzeczkę podnieśliśmy wysoko i wszystko mogło się zakończyć zanim na dobre się rozpoczęło. Pomysł był bowiem z kategorii mission impossible: wydobyć z przepastnych, rosyjskich archiwów skrywany przez dziesięciolecia rękopis, a jak się uda to również odbitki XIX-wiecznych zdjęć i utajnione mapy. Read More
Z Markiem Weissem, reżyserem teatralnym i operowym, autorem kilku powieści, w tym wydanej w ubiegłym roku Antygony w piekle (wydawnictwo JanKa), o miłości, religii, mitach i terroryzmie rozmawia Katarzyna Wójcik
– Na ostatniej stronie okładki czytam, że jest to „mocna powieść o miłości”. W pańskiej powieści tych miłości jest nawet kilka…
– Miłość, jeżeli traktujemy to słowo poważnie i mówimy o niej jako o pewnej wartości w ludzkim życiu, jest bardzo trudna i skomplikowana. Ona ma różne gradacje ‒ nie jest tak, że ma jakąś zasadę, jak woda, że się gotuje przy stu stopniach. Są różne pośrednie fazy miłości. W całym galimatiasie seksualno-romantycznym jest coś takiego jak wiara w to, że od czasu do czasu przychodzi miłość szekspirowska, spada jak sokół na ofiarę i w jednej sekundzie wszystko się zmienia, jest uderzeniem emocji, pożądania, szczęścia, wszystkiego naraz. Ludzie uważają, że to się zdarza raz, że się nigdy nie powtarza. Read More
Piotr Kłoczowski stworzył jako redaktor w wydawnictwie słowo/obraz terytoria serię zatytułowaną Biblioteka Mnemosyne, a więc odwołującą się do imienia bogini pamięci z greckiej mitologii, serię bardzo treściowo różnorodną, a jednocześnie niezwykle spójną w swym intelektualnym zamierzeniu i przesłaniu. W serii tej w lecie tego roku ukazał się esej Jerzy Giedroyc w 1946 roku Sławomira M. Nowinowskiego, historyka dyplomacji i historiografii, profesora Uniwersytetu Łódzkiego, edytora korespondencji Jerzego Giedroycia, współautora liczącej blisko tysiąc stron antologii tekstów opublikowanych na łamach periodyków Instytutu Literackiego w Paryżu, zatytułowanej W poszukiwaniu innej historii (Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2015). Read More