20 gru

Aleksandra Tetera: Śladami linii papilarnych

Olga Tokarczuk, Bieguni, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2007, s. 466

Nie myl siebie z życiem,
a życia – ze światem.
Spuść dom z łańcucha-
Niech leci…
„Gwoździe do budowania wsi Marszkonie”, Rimvydas Stankevičius

Być może gdyby Olga Tokarczuk znała ten fragment opowiadania litewskiego autora, uczyniłaby z nich motto swojej nowej powieści pt. „Bieguni”. Niezaprzeczalnie łączy się ono z nakazem pisarki: „Ruszaj się, ruszaj. Błogosławiony, który idzie”. Jakby chciała nam powiedzieć, że już czas wyruszyć w podróż, zebrać wszystkie manatki, myśli i słowa, wydobyć je na powierzchnię. Najpierw powoli: piechotą, spacerkiem, potem szybciej, odważniej: metrem, samochodem, kajakiem, rumakiem, autostopem, samolotem.
I zanim się obejrzymy jesteśmy już podróżnikami, turystami, pielgrzymami… Read More

20 gru

Daria Ciunelis: Swing

Włodzimierz Kowalewski, Excentrycy, W.A.B., Warszawa 2007

Włodzimierz Kowalewski, pisząc „Excentryków”, w których niemal z każdej strony wyziera jakiś puzon, kontrabas czy trąbka, w gruncie rzeczy opowiada o iluzji. Tu nic nie jest prawdą, a zarazem wszystko jest, bo przecież mogłoby nią być. Nawet swing, który opiera się na prawdziwych emocjach, jest złudny, gdyż sam je tworzy i to tylko wtedy, gdy trwają: „I’m. Getting Sentimental Over You”, „Moonlight Serenade” czy „Sweet Georgia Brown”. W „Excentrykach” fragmenty poświęcone muzyce ogrywają zresztą taka rolę jak w tradycyjnej powieści opisy przyrody. Read More

20 gru

Magdalena Wojak: Smakowanie pistacji. O twórczości Igora Newerlego

Człowiek nie jest doskonałym automatem, ma namiętności, popędy, słabości, popełnia błędy, wcześniej czy później zdradzi się jakąś pistacją…
(I. Newerly, Opowieści z Dzikiego Zachodu)

Pewnego dnia, w pierwszych latach XX wieku okazało się, że świat nie jest całością, historia zrywa się z łańcucha, a Bóg przestaje być nośnikiem czytelnych znaczeń. Popękana rzeczywistość, rozsadzana wewnętrznym napięciem między mnożącymi się biegunami jest zbyt różnorodna i wieloraka. Przekracza możliwości jednego demiurga, który niejako pozwala na przybycie wielu bogów-barbarzyńców o nigdy niezaspokojonym apetycie. To oni próbując ów świat zawłaszczyć siłą, czynią go przestrzenią olbrzymiego ucztowania. Read More