Zygmunt śp. i pstrąg śp. tyrawski złowieni na muchę jak znalazł, aby od nowa o nich, czyli sobie o nas nawzajem, już także niedługo śp., a choćby i o Narbuttowiczu żywym jeszcze na krótko w opowiadaniu Mirona. Było, minęło. Jest teraz. Dobrze, że jest. Mogło już nie. O, jeszcze jak nie! Ale nie, mimo wszystko jest i palce lizać. Dopóki palce nasze nie śp.
alarm! mrala!
krzyczy kobuz lelek duje
powij! powij!
noc dobrych zwierzęcych nowin
sypanie słomy na ofiarne stoły
łamanie się oblatów otwarcie rozplatanie
węzełków zarodkowych kobiet nad kobietami
pierwsze rozkrzyżowanie Read More
Poezja Tadeusza Różewicza – może zabrzmi to dziwnie i zaskakująco – sprawia wrażenie niezwykle lekkiej, jakby unoszącej się ponad ziemskością, konstrukcji. Jest wolna i czysta, wyzwolona z rygoru rymu i rytmu, pozbawiona masek i przebrań, ale ma – zawsze miała – swój jasno określony punkt odniesienia. Tym punktem jest i był poeta. To jego na początku tej, trwającej już ponad sześćdziesiąt lat, lirycznej opowieści otaczało pole słów porzuconych, popękanych i samotnych. Wtedy tej lekkości jeszcze nie było, rysowała się co najwyżej jej zapowiedź:
Weszli z chrzęstem sztywni i srebrni
rozpuszczali się w ciepłych kłębach izby
z ust mgły słały się dokoła
ciężkich mrocznych głów
na obrazach wschodziły aureole
i biała Gołębica migotała piórami
nad Synem Read More
Joseph Louos de Lastrange miał powiedzieć o Isaacu Newtonie:
– Był on najszczęśliwszym z ludzi, gdyż system świata można ustalić tylko raz.
Pisarze zatem są nieszczęśliwymi z ludzi, ponieważ próbują ustalić wiele systemów świata, upatrując ich doskonałość w różnorodności, kiedy, tak jak odkrycie prawdy bezwzględnej, nie jest możliwe uchwycenie gromady cieni w zapadających coraz głębiej ciemnościach świata.
*
Dialog:
– Znaleźli mnie w śmietniku zawiniętego w gazetę.
– Urodzony w gazecie.
– Śmierdzący gazetą. Read More
Mieczysławowi Orskiemu,
koneserowi luster.
Oglądając Las Meninas, czyli “Panny Dworskie”, mamy prawo nic z tego obrazu nie rozumieć. Aczkolwiek mamy za sobą pierwszy z nim kontakt (rzecz niezbędna przed podróżą w nieznane), nawet jeśli jest to tylko reprodukcja.
Interpretacja prawie każdego obrazu składa się z trzech elementów. Drugi z nich narasta w miarę, jak obrastamy w wiedzę dotyczącą obiektu naszego zainteresowania (pierwszym jest, rzecz jasna, oczny z nim kontakt). Przykład? Tytuł “Panny Dworskie” istnieje od wieku XIX-go, choć dzieło powstawało w czasach, kiedy Polska najechana była przez wojska szwedzkie, a Oliver Cromwell powoływał do życia kolejny Parlament. Faktów do ustalenia jest zresztą bez liku, choć tylko niektóre z nich mogą okazać się znaczące. Read More
W mojej klatce wariatów jest trzech: sąsiad nade mną, ten z naprzeciwka, no i ja.
Wariat z naprzeciwka to dawny ormowiec. Ma najładniejszą wycieraczkę oraz najbardziej solidne drzwi. Ten nade mną to wariat-rencista. Wprowadził się niedawno, na miejsce nieodżałowanej pamięci pana Wieńczysława, emerytowanego profesora liceum.
Ormowiec jest najmniej interesujący. Chłopskie rysy, tępa, zacięta twarz. Widać że lubił pałowanie i że wybrał zajęcie zgodne z powołaniem. Teraz, gdy organizację rozwiązano, nie ma co robić, więc chodzi po dzielnicy i dogląda porządku, a raczej szpieguje i poucza, ze szczególnym udręczeniem młodzieży. Mieszka z trzypokoleniową rodziną, z córką i jej dziećmi. Zięć przebywa gdzieś osobno. Zapewne nie mogli ze sobą wytrzymać. Read More
Po północy wstałem za swoją potrzebą. W drodze powrotnej wbiłem sobie w udo nóż, a potem położyłem się spać. Niemal natychmiast zasnąłem.
Obudził mnie ból. Nieduży, ale jednak. Spojrzałem na zegar: trzy, pięć i jeden. Ostrożnie zacząłem odłączać nożyk od kluczy. Bo to nie żaden nóż, a zaledwie nożyk. Breloczek. I ból powodowały klucze. Gdy mi się udało, znów położyłem się spać. Leżałem na prawym boku, tak jak nakazują zasady. Wokół nożyka zrobiłem z kołdry mały namiot. Zasnąłem. Read More