WYSPA

Pamięci Jacka T.
Aleksandria, w 1933 roku
Przyszedł pierwszy. Zawsze zjawia się przed innymi, zawsze jest tam, gdzie ma być, długo przed wyznaczoną godziną. Na lekcje − gdy jeszcze pracował w szkole (Wysoka Rada wyrzuciła go z dnia na dzień za „rozwiązłość i niemoralność”) − wchodził do klas, zanim jeszcze pedel zaczynał machać ciężkim, pamiętającym chyba czasy budowy Kanału, mosiężnym dzwonkiem. Woźny przebiegał korytarze, tupiąc buciorami i pokrzykując na rozwrzeszczane falangi młodych hypaspistài, a on sterczał przy tablicy i mapach wojen Aleksandra, czekając cierpliwie na swoich pięknych, niesfornych efebów. („Wykształcenie to dobro, którego nic nie jest wstanie nas pozbawić” − powtarzał im często, mimo że nie bardzo wierzył w skuteczność takich pouczeń.) Ta jego męcząca nadgorliwość – przed otwarciem giełdy (gdzie potem zarabiał na życie) sterczał zawsze godzinę w holu, czekając na gong otwierający sesję. Przed każdą próbą w teatrze siedział w kącie pod sceną, odmierzając minuty do przyjścia kolegów i reżysera i licząc tłuste faraonowe mrówki maszerujące monotonnie tam i z powrotem. Read More →

Jakoś tak na wiosnę tysiąc dziewięćset pięćdziesiątego siódmego do Daniluka przyjechał jego brat Jan, który już w czasie wojny odbił się od rodziny, pojechał na wschodnią Ukrainę, do Doniecka, gdzie pracował w kopalni. Na front nie poszedł, bo miał krzywą nogę, którą złamał w dzieciństwie, a potem jakiś domorosły chirurg ze wschodniej Galicji źle mu ją złożył do kupy. Na co dzień krzywa noga w niczym nie przeszkadzała Jankowi Danilukowi, tyle że nazywali go kuternogą, a gdy się upił, ściągało go w prawo, co znacznie utrudniało powrót do domu. W Doniecku Jan przeobraził się w Iwana, Wanię, Waniuszę, zależnie od okoliczności. Był lubiany i mile widziany podczas wszelkich uroczystości towarzyskich, bo od dzieciństwa grał na akordeonie – harmoszce, jak sam mówił, i z biegiem czasu doszedł do dużej w tym względzie biegłości, miał ogromny repertuar i każdemu mógł zagrać to, co sobie zamarzył. Miał też Wania Daniluk pewną przypadłość, którą irytował kolegów z kopalni. Gdy się napił, przechwalał się Polską. Nie twierdził wcale, że Polska jest większa, bogatsza, czy lepiej uzbrojona od Związku Radzieckiego. Nie o to szło. Gdy ktoś mu się nie spodobał, Wania mówił do niego tak: Read More →