20 gru

Aleksander Ziemny: Kartki z lat 2005-2006

Po operacji (sierpień 2006, Szpital Bielański) miałem przez dwadzieścia dni dziurę w brzuchu. Zasklepia się, wciąż się zasklepia, ale idzie jej to dość leniwie. To i tak cud, że ciało człowieka osiemdziesięciotrzyletniego poddaje się samonaprawie.
To nie był mój pierwszy szpital. Ale pierwszy raz zobaczyłem innych niż dotychczas ludzi – innymi oczyma. Część pielęgniarek i prawie wszystkie salowe. Dwie siostry opatrunkowe. Chirurg (doktor K-us), miałem szczęście, żem do niego trafił. Przede wszystkim jednak one – salowe. Nie całkiem młode, za nimi już kawał ciężkiej, jakże przyziemnej roboty wśród bezwładnych ciał, basenów i kaczek, pokrwawionych prześcieradeł, nieraz rzygowin. Gdy chory załatwi się w łóżku, nie zawsze zdąży się z gąbką, mydłem i czystym pampersem. Myje się chorych co dwa-trzy dni, od stóp do głów. Karmi się ich z jakąś nawiązką cierpliwości, w której widzę – po nocnych rozmyślaniach – surowy nakaz wewnętrzny. Tak, właśnie. Read More

20 gru

Magdalena Rybak: Wspomnienia obozowe, „Sara“

Wchodzę na teren cmentarza, na teren pamięci. Ból, strach. Czarny teren, czarny plac, czarne kręgi. Rodziny żydowskie, jak wrony. Jak wianki żałobne, jak pęta kaszanki, drużyny piłkarskie. Trzymają się swoich łodyżek, ramion. Tańczą? Grają? Walczą? Modlą się? Lamentują? Kręgi kiwają się, drżą, zawodzą. Co chwilę rozrywają się, pękają i wypuszczają posłańca? Tropiciela? Strzałę? On? Ona? Odrywa się w trawę, w zieloność. Tnie własną ścieżkę. Krok po kroku. Przykrywa życie. Czarne stopy, czarne ślady, stróżki. Rozpływają się, rozbiegają. Osiągają cel? Jasność? Odpowiedź? I wracają. W krąg, w pamięć, w ból. Mądrzejsze? Mocniejsze? Kręgi wznoszą się jak mury, jak baszty, kominy.
Read More

20 gru

Wojciech Kaliszewski: Wyprawa do Wenecji

Krzysztof Karasek, Gry weneckie, Bibiloteka „Toposu”, t.35, Towarzystwo Przyjaciół Sopotu, Sopot 2007, s. 64.

„Gry weneckie” Krzysztofa Karaska otwierają przed czytelnikiem obszar bardzo osobistej i zarazem bardzo poetyckiej wyobraźni. Ale dodam od razu: wyobraźni ujarzmionej. To znaczy poddanej woli poety, podmiotu, osoby. Bo to on jest najważniejszy i najważniejsze jest rozpoznawanie przez niego sytuacji, w której jest. Karasek dawno
już przestał być tym poetą, który pytał: „co ja tu robię?”. To pytanie kiedyś musiało się pojawić, było konieczne dla oddzielenia tego, co złudne, od tego, co rzeczywiste. I to się dokonało. A bez ujarzmienia wyobraźni to postawione dawno temu pytanie, teraz brzmiałoby tylko swoim własnym echem. Read More

20 gru

Paweł Dunin-Wąsowicz: Likwidacje

Czucie i wiara silniej mówi do mnie niż mędrca szkiełko i oko
Adam Mickiewicz

Kilka lat temu znajoma zajmująca się nagłośnieniem idei book-crossingu, czyli anonimowej wymiany książek, poprosiła mnie o pomoc w segregacji książek, które mogą zostać na rzecz rozruchu tej akcji przekazane. Dowiedziałem się, że jest to księgozbiór po zmarłym i że udamy się pod Warszawę.
Książki leżały bodaj w garażu. Segregacja polegała między innymi na niedopuszczeniu do book-crossingu egzemplarzy, z których nie zostały usunięte ekslibrisy. Dopiero ujrzawszy jeden z takich woluminów, zorientowałem się, czyja biblioteka ulega właśnie likwidacji – był to zmarły tragicznie parę lat wcześniej polityk. Read More

20 gru

Piotr Wojciechowski: Życie. Ostrzega się przed podróbkami

Listopad. Za oceanem strajkują scenarzyści. Przeżywam to solidarnie. Scenarzysta jest prawie pisarzem. Zawodu pisarza nauczyć się nie można, zawodu scenarzysty można i trzeba – to właściwie cała różnica. A druga taka – pisarze nie strajkują nigdy. Strajk scenarzystów rozszerzył się z Hollywood na Wschodnie Wybrzeże, przemysł szołbiznesowy może ponieść miliardowe straty. Widzowie odniosą pewne korzyści – niektórzy dostaną na własność te kawałki życia, które postanowili wrzucić w maszynę ekranowej rozrywki, inni, mniej szczęśliwi, obejrzą powtórki. Ci też coś zyskają – bo stare kawałki są z reguły lepsze niż nowe. Kto nie wierzy, niech porówna „Kartotekę”, jaką napisał Różewicz, z „Kartoteką”, jaką we Wrocławiu wystawił Zadara, a TVP Kultura pokazała całej Polsce. Wśród tłumnych biegów, wrzasków i padów, udało się Zadarze wysypać ze sztuki wszelkie elementy sensu i pytań istotnych. Read More

20 gru

Magdalena Rybak: Młoda królowa z SS. The Beautiful Beast s. 68

Albert Pierrepoint egzekutor
The Beautiful Beast s. 85
„Wyszła z celi i szła do nas uśmiechając się. Wyglądała na tak uroczą dziewczynę, jaką każdy chciałby spotkać. Odpowiadała na pytania… ale kiedy padło pytanie na temat jej wieku zrobiła przerwę i uśmiechnęła się. Zdałem sobie sprawę, że uśmiechamy się do niej, jakbyśmy byli zakłopotani pytając kobietę o wiek. „Szybko – powiedziała – Niech będzie po wszystkim”.

ZO t. 36 k. 63
„Grese Irma, SS nadzorczyni, pochodzenie niemieckie, urodzona 7.10.1923 we Wrechen. Skazana za przestępstwa wojenne w Auschwitz. Doceniona za swoje zasługi przy eksterminacji więźniów medalem…” Read More