20 mar

Marek Kochan: KWIACIARKI Z PLACU WILSONA

TOPOLA

Topola obok mnie, za oknem, zasłania albo ocienia, zależnie od pory dnia i roku. Czasem więcej czasem mniej słońca chciałby się. Kątem ją. Pluję. Jak o topoli? Jak do topoli?
Komu ona zieleń robi za oknem, domy zasłania, ten: dobra topola, moja topola. A kierowca, który musi pod nią parkować, powie: zła, głupia topola, sok puszcza, białe pyłki, kropki, krost wysypka na świeżo umytym aucie, ledwo z myjni się przyjechało, znów trzeba czyścić, tylko się na noc, czy na parę godzin postawiło. Jeśli miejsce jest, zawsze woli gdzie indziej zaparkować. A jeśli nie ma, musi zostawić auto pod topolą, złorzeczy. A niech wiatr jeszcze kruche gałęzie topoli połamie, walnie nimi o dach, blachę wypuczy, lakier porysuje. Wtedy, eh, służby miejskie z piłą wołać, wyciąć ten przerośnięty chwast przy ziemi, zabetonować, albo trawę posadzić. Zagrożenie dla życia, dla przechodniów! Coś się tu może tragicznego zdarzyć. Read More →

20 mar

Zofia Krzywickia: Podszewka

Leszek Engelking, Szczęście i inne prozy, Warszawa 2007, Oficyna Wydawnicza Volumen

Niewielkie utwory prozatorskie Leszka Engelkinga – historyka literatury, tłumacza, poety – zebrane w tomie Szczęście nie znajdą zapewne zwolenników wśród tych, którzy przywiązani są do realistycznej wizji świata w literaturze. Nie skuszą pewnie i tych, którzy obawiają się trudu podążania za, żywiącą się różnymi tekstami kultury, wyobraźnią autora.
Engelkinga interesuje bowiem najbardziej to, co znajduje się „pod podszewką świata”, by posłużyć się słowami Miłosza. To, co zwykle ukryte pod konkretną i namacalną materią codzienności, co ujawnia niekiedy swoje dziwne, podskórne istnienie. Read More →

20 mar

Andrzej Samborski: WSZYSTKO OD NOWA

Ewa Lipska, Pomarańcza Newtona, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2007

Odniosłem wrażenie, że najnowszy tom poezji Ewy Lipskiej „Pomarańcza Newtona” jest artystyczną prowokacją, eksperymentem, może nawet swego rodzaju testem projekcyjnym. Zamiast atramentowych plam są tu fotografie zbiegających się koncentrycznie linii pęknięć, no i wiersze – dopuszczające wielość interpretacji, niczym okruchy stłuczonego lustra, odzwierciedlające rozsypane fragmenty rzeczywistości. Umysł odbiorcy dąży do samodzielnego ich uzupełniania, porządkowania i zestawiania według własnych wyobrażeń.
Wiele już napisano – i dobrze, i źle – o tej książce. Lektura tych, jakże różnych, nieraz sprzecznych opinii, może być nie mniej interesująca od dzieła, którego dotyczą. Read More →

20 mar

Marian Grześczak: Na ruiny Muzeum Zimowych Igrzysk Olimpijskich w Sarajewie

Stary dom na wzgórzu
wypalonymi oczodołami okien
patrzy na cmentarz,
gdzie na białych uklepkach grobów
znieruchomiała ze strachu nadzieja
słucha sępnej ciszy zastrzelonych.

Młode brzozy,
wychowane już w ruinach muzeum,
słuchają uczniów sąsiedniej szkoły,
w której pani Izetbegović
prowadzi pieśń do tańca,
pod okiem swego brata prezydenta,
zbladłego na ściennym portrecie. Read More →

20 mar

Marian Grześczak: Mocarz z Bagdadu

W zielonym obelgnięciu z bawełny
podchodzi nerwowo do sztangi.
Zaciska kciuki.
Nagle się prostuje,
podchodzi do miski z kredą,
pobiela dłonie,
bielą ogarnia szyję,
idzie w kąt podestu,
podnosi szeroko ręce,
głośno wysławia modlitwę:
la ilaha ill’Allah…
Podbiega do sztangi,
mrumra coś pod nosem,
nagle cały w siebiewstąpiony
podnosi sztangę w górę. Read More →

20 mar

Magdalena Wojak: Trzy wcielenia Don Kichota

Piotr Mitzner, Gabinet cieni, Fundacja Zeszytów Literackich, Warszawa 2007

„Wolność, Sanczo, jest najcenniejszym darem użyczonym ludziom przez niebo; nie mogą się z nią równać skarby, jakie ziemia zamyka, ani jakie może kryje; dla wolności jak i dla czci, można i należy narażać życie; przeciwnie zaś, niewola jest największym złem, jakie może spotkać człowieka” – przekonywał swojego wiernego towarzysza wykreowany przez Cervantesa błędny rycerz.
Gdyby jednak doświadczył chaosu XX wieku, jego szaleństwo wydałoby mu się zabawną igraszką rozumu. Gdyby dotknął absurdu historii – walka wiatrakami okazałaby się konieczna i ważna. Gdyby chciał mimo wszystko i wbrew wszystkiemu zachować wierność sobie – musiałby powtórzyć te słowa i upodobnić się do bohaterów książki Piotra Mitznera, który, podobnie jak Sanczo Pansa, tropi ślady istnienia ludzi o niezwykłych biografiach. Read More →