na prawej ręce zawsze nosił czarną rękawicę,
był agentem bezpieki, był sekretarzem partii,
w roku tysiąc dziewięćset dziewięćdziesiątym wstąpił do
chorwackiej wspólnoty demokratycznej i został burmistrzem
małego miasteczka gdzieś nad adriatykiem
ruszyli na koszary jugosłowiańskiej armii ludowej.
czarna ręka dowodził tą akcją,
on jeden znał wszystkie drogi,
on wiedział, gdzie są słabe punkty i oczekiwane kierunki natarcia Read More
morris sprayem malował piramidy:
zrzucił koszulkę, włożył maskę i farbą raził karbowany karton.
wokół zebrała się gawiedź i skandowała.
potem przyszła kolej na połykaczy ognia, doboszy i
niegrzeczne dziewczynki,
pod wieczór, kiedy ciężkie chmury
pokryły niebo z drugiej strony zalewu
i kiedy parasole wystrzeliły w niebo
razem z betonowymi stojakami i gośćmi na tarasie: Read More
Sławomir Shuty, Ruchy, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa 2008, s. 259
„Ruchy” najnowszą powieść Sławomira Shuty, autora m.in. nagrodzonej Paszportem Polityki powieści „Zwał” (2005), trudno przeoczyć. Przyciąga wzrok już szarą okładką z różowym, kobiecym konturem. Po jej otwarciu kusi zdjęcie autora z okazałym, szlachetnym zapewne grzybem, gwarantem duchowej uczty — wystarczy tylko ruch, a możesz w niej uczestniczyć. Tylko, albo aż, bo tu właśnie do niego wszystko się sprowadza. Read More
Wojciech Stamm, Czarna Matka, W.A.B. Warszawa 2008, str. 353
Grupa Poetycka Zlali mi się do środka, program telewizyjny Dzyndzylyndzy, czy Związek Polskich Nieudaczników — z tymi wszystkimi projektami para–artystycznymi związany był Wojciech Stamm. W tym zestawieniu tytuł jego debiutanckiej prozy „Czarna Matka” uznać można niemal za stoicki. Oczywiście ów stoicyzm kończy się wraz z pierwszymi stronami tej powieści. I jeszcze długo po zakończeniu lektury, stan stabilnego skupienia myśli okazać się może nieosiągalny. Read More
Aleksander Jurewicz, Dzień przed końcem świata, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2008 ss. 139
Czasem przeszłym skończonym nazywa narrator nowej powieści Aleksandra Jurewicza czas sprzed „wczorajszej” śmierci ojca, a więc czas, który do nich obu, ojca i syna, n a l e ż a ł i w którym ojciec był k i m ś i n n y m niż „wczoraj”; czas ten mieści w sobie około jedenastu tysięcy sześciuset nieodżałowanych, lecz jedynie wyrywkowo i mgliście pamiętanych dni. Łatwo je zliczyć, gdyż Alik Jurewicz, narrator tożsamy z autorem, który przyszedł na świat w roku 1952, mówi w którymś miejscu, że „miał” ojca przez trzydzieści dwa lata. Read More
Józef Hen, Pimpongista, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa 2008
Najnowszą powieść Józefa Hena otwiera scena powrotu Mike’a Murphi’ego, sędziego z Brooklynu, dawniej Michała Dembiny do rodzinnego Cheremca. Sześćdziesięcio już ponad letni mężczyzna pokazany jest nad rzeką w skąpym opisie prowadzonym przez transparentnego narratora. Na dobrą sprawę jest to pierwszy i ostatni opis w książce. Opowieść powinno rozpocząć podniesienie kurtyny, zapalenie świateł, pierwszy aktor pojawiający się na scenie i dalej następni, bo całość napisana jest jak gotowa na scenę sztuka. Dialogi równo podzielono na role, akcja rozwija się w toku narracji, w działaniach postaci, a nie w opisach. Wszystkiego o bohaterach, o miasteczku dowiadujemy się ze słów, które wymieniają między sobą. Całość nie wymaga praktycznie żadnych zmian i skrótów przy ewentualnym przenoszeniu na deski teatru. Read More
Adriana Szymańska, Ta inna ja, Podkarpacki Instytut Książki i Marketingu, Rzeszów 2008
Autobiograficzna proza Adriany Szymańskiej Ta inna ja stanowi świadectwo zmagania się ze skutkami wypadku, który przeżyła autorka; z medycyną, sprowadzającą człowieka chorego do roli zepsutego mechanizmu, bezwolnego i pozbawionego emocji; z, doświadczanym w chorobie, brakiem zrozumienia ze strony otaczających ludzi, nawet tych najbliższych.
Owo dramatyczne wydarzenie nabiera jednak w opowieści Szymańskiej szczególnego znaczenia. Jest nie tylko jej źródłem i nicią przewodnią. Read More