Category Archives: rozmowa

08 gru

Jako świadectwo historii

Z Adamem Pleskaczyńskim, współautorem (razem z Wawrzyńcem Popiel-Machnickim i Konstancją Pleskaczyńską) opracowania Podróże nieodkryte. Dziennik ekspedycji Bronisława Grąbczewskiego 1889-1890 jako świadectwo historii i element dziedzictwa kulturowego (Wydawnictwo Naukowe UAM) rozmawia Grażyna Banaszkiewicz

– To była mordercza praca, czy frapująca przygoda?
– Ha ha ha! I jedno i drugie! Nie ma efektów bez ciężkiej pracy, chyba… tak mi się wydaje.

– Fantastycznie, że moje pytanie budzi w panu rozbawienie, bo to znaczy, że wszystkie napięcia już opadły, ale patrząc na tę opasłą, wycyzelowaną księgę nie mam wątpliwości, że różne trudne momenty w ciągu trzech lat pracy się zdarzały…
– Poprzeczkę podnieśliśmy wysoko i wszystko mogło się zakończyć zanim na dobre się rozpoczęło. Pomysł był bowiem z kategorii mission impossible: wydobyć z przepastnych, rosyjskich archiwów skrywany przez dziesięciolecia rękopis, a jak się uda to również odbitki XIX-wiecznych zdjęć i utajnione mapy. Read More →

08 gru

Uwierająca doskonałość

Z Markiem Weissem, reżyserem teatralnym i operowym, autorem kilku powieści, w tym wydanej w ubiegłym roku Antygony w piekle (wydawnictwo JanKa), o miłości, religii, mitach i terroryzmie rozmawia Katarzyna Wójcik

– Na ostatniej stronie okładki czytam, że jest to „mocna powieść o miłości”. W pańskiej powieści tych miłości jest nawet kilka…
– Miłość, jeżeli traktujemy to słowo poważnie i mówimy o niej jako o pewnej wartości w ludzkim życiu, jest bardzo trudna i skomplikowana. Ona ma różne gradacje ‒ nie jest tak, że ma jakąś zasadę, jak woda, że się gotuje przy stu stopniach. Są różne pośrednie fazy miłości. W całym galimatiasie seksualno-romantycznym jest coś takiego jak wiara w to, że od czasu do czasu przychodzi miłość szekspirowska, spada jak sokół na ofiarę i w jednej sekundzie wszystko się zmienia, jest uderzeniem emocji, pożądania, szczęścia, wszystkiego naraz. Ludzie uważają, że to się zdarza raz, że się nigdy nie powtarza. Read More →

07 lip

Przypadki kucharza kosmopolity. Z Robertem Makłowiczem rozmawia Bartosz Marzec

– Uważa się pan za monarchistę. Czy na te przekonania wpływ miała lektura książek jednego z pana ulubionych pisarzy – Josepha Rotha?
– Z twórczością Rotha, który faktycznie należy do najbardziej cenionych przeze mnie prozaików, zetknąłem się w czasie, gdy moje poglądy uległy skrystalizowaniu. Uważałem już wtedy – i cały czas to podtrzymuję – że nasza natura jest ułomna, co nieraz objawia się w wyniku demokratycznego głosowania. Dlatego właśnie potrzeba kogoś, kto stoi ponad powszechnym prawem wyborczym. Krótko mówiąc, monarchia to antidotum na ludzką głupotę. Read More →

10 cze

Na wspólnym froncie

O polskiej fantastyce, określanej mianem jednej z najlepszych na świecie, z Maciejem  Parowskim, pisarzem, krytykiem, wieloletnim redaktorem „Fantastyki” i „Nowej Fantastyki” rozmawia Katarzyna Wójcik

 Patrzę na fantastykę z zewnątrz – nie należę do fandomu, nie jeżdżę na konwenty, ot – czasami czytuję coś Dukaja, Pilipuka, Komudy, jeszcze paru innych. Jako gatunek literacki, nie jest ona wolna od stereotypów opartych chyba głównie na fantasy i sci-fi: jednorożce żyjące w magicznym lesie albo świat, w którym ludzie stają się maszynami…
Stereotypy mamy w każdym popularnym gatunku i rodzaju literackim. Znajdziemy je w powieści wojennej, romansie, kryminale, westernie, powieści szpiegowskiej. Ale co jakiś czas ktoś przełamuje schematy, stwarza nową jakość. W każdej dziedzinie kultury, sztuki mamy dzieła pierwsze, odkrywcze i repliki. Read More →

25 paź

Zachód w metryce, wschód w sercu

Z Włodzimierzem Odojewskim rozmawiał Tomasz Zbigniew Zapert

– Pańską twórczość zdominowała tematyka wschodniokresowa, tymczasem przyszedł pan na świat i spędził znaczną część życia na przeciwległym końcu Polski…
– Urodziłem się w 1930 roku w Poznaniu. Mieszkałem tam do grudnia 1939 roku, a następnie w latach 1949-59. Dla Wielkopolski mam wiele sentymentu, chętnie tam powracam, lecz moje dzieciństwo zdeterminowały doświadczenia podolskie. Przebywałem tam kilkanaście miesięcy w czasie II wojny światowej. Read More →

25 paź

Ostatni ułan Rzeczypospolitej. Z Jackiem Komudą rozmawiał Bartosz Marzec

– Czytając powieść Hubal odniosłem wrażenie, że mjr Henryk Dobrzański był postacią rodem z XVII stulecia. Można go sobie wyobrazić jako oficera jazdy biorącego udział w wyprawie na Moskwę czy pogromcę czambułów gdzieś na Dzikich Polach. Nie był to chyba żołnierz na czasy pokoju?
– Na podstawie zachowanych dokumentów z międzywojnia można stwierdzić, że mjr Dobrzański kompletnie się nie nadawał ani do służby garnizonowej, a już najmniej do służb kwatermistrzowskich. Read More →

23 sie

Świat jest w sprincie

Z Ryszardem Turczynem – tłumaczem i współautorem słowników o ewolucji języka, internecie i książkach rozmawia Katarzyna Wójcik.

KW: Znajomość użycia języka ludzie często wynoszą z książek. Jaka jest jego jakość? Czy można na nim polegać?
RT: Jeśli idzie o przekład literacki, bo o tym czuję się w prawie mówić, to każda książka jest produktem wspólnym – odpowiadają za nią autor i tłumacz. Bardzo ważny jest też redaktor, zwłaszcza dobry redaktor, bo niekiedy to on „robi” książkę. Dzisiaj wydawnictwa trochę o to nie dbają. A są jeszcze redaktorzy – a raczej głównie panie redaktorki – którzy pracowali w Czytelniku, w PIW-ie, Iskrach, w renomowanych wydawnictwach. Robią to od czterdziestu lat i oni jedyni tak naprawdę wiedzą od podstaw, jak taka redaktorska praca powinna wyglądać. Oczywiście nie do wszystkiego się nadają, bo pełna współczesność często jest już poza nimi. Sam miałem taką przygodę, w zamierzchłych już czasach, kiedy to redaktorzy byli jeszcze panami życia i śmierci jeśli idzie o ostateczną wersję tekstu. Read More →