08 lip

Andrzej Niewiadomski: wszystko

Tyle gąszczów mijał po drodze, niepodobnych
do żadnego z labiryntów, żaden z modeli
nie pasował do zwykłej bujności. Przedustawny
nieporządek rozszerzał swoje władztwo, a on
czuł się coraz bardziej zwolniony z obrządków, lecz
nie z formy, pośród innych tylko dwie gęstwy śniły
się w świetle dziennym, dwa obrazy początku, tak Read More

08 lip

Andrzej Niewiadomski: nic

Po raz pierwszy poznał słowo „nic”,
chociaż obcował z nim pośród wielu
słów mędrców i poetów. Teraz myśli,
jak ważna jest mała litera,
poznał je tylko dla siebie, nie zna
idei, niepotrzebny mu system, historia
ogłupiała na ten widok. Dopisuje je
wszędzie — powoli — nie używa też
kapitalików ani wykrzyknień; bardziej Read More

08 lip

Nowe nazwiska. Justyna Białowąs: Rodzice mojego ojca

Rodziców mojego ojca znam tylko z porcelanowych zdjęć na grobowcu. Nie wyglądają zachęcająco. Do obydwu smutnych wydłużonych twarzy miałam w głowie zasłyszaną etykietkę. Babcia Barbara: bardzo pobożna, tradycjonalistka. Dziadek Marcin: milczący, jego każda wypowiedziana kwestia była poprzedzana długim namysłem. Ich grób jest w Łukowie, więc musiałam na nich patrzeć tylko raz w roku w listopadzie. W domu jest tylko jeszcze ich ślubne zdjęcie: są młodsi, ale mają coś ze swojej grobowej powagi. Tłumaczyłam to tym, że nie znali się przed ślubem, pobrali się na mocy umowy swoich rodziców. Wydawało mi się to straszne i niesprawiedliwe. I całkowicie pozbawione uroku. A wszystko to dlatego, że nikt nie opowiedział najciekawszej historii o ich rozstaniu. Read More

08 lip

Być Rimbaudem. Z Andrzejem Bartem rozmawia Krzysztof Masłoń

„Rewers”, po sukcesie na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni, zyskał etykietę filmu, który o stalinizmie mówi inaczej, czyli — w domyśle — nie martyrologicznie. Po lekturze powieści, która towarzyszy filmowi wydaje mi się jednak, że jeśli coś jest w niej nowego w oglądzie tamtej mrocznej epoki, to język, jakim mówi pan o niej.
„Rewers” jest dzieckiem „Rien ne va plus” młodzieńczej powieści, w której zmierzyłem się z Polską. Pisząc o dwustu latach naszej historii metaforyzowałem na swój sposób poszczególne jej okresy. Stosunek Polaków do Napoleona przedstawiłem w scenie, w której pani Kolskowolska pozwala aż dwóm francuskim żołnierzom zagościć w swoim ciele. Straszliwość stalinizmu opowiedziałem za pomocą sposobu, w jaki zwyczajna dziewczyna chce obejść dekret nakazujący zdawanie złota i waluty. Moja bohaterka ma złotą monetę zawsze przy sobie. Połyka ją bowiem, wydala, szoruje i znowu połyka. Śmiało może wejść z nią do każdego urzędu, także tego najgorszego. A jednak władza wie o tym, choć przecież wiedzieć nie może. Wiedza o zawartości jelit obywateli była dla mnie metaforą państwa policyjnego. Dziewczyna z „Rien ne va plus” popełniła samobójstwo, a ja często myślałem o jej poniżeniu i słabości. W „Rewersie” dałem jej drugie życie i pozwoliłem zwyciężyć. Aby jednak mogła wyjść cało z opresji, musiała zabić. Read More

08 lip

Małgorzata Karolina Piekarska: Dla zagubionych w kosmosie

Jeśli dorastałeś w latach osiemdziesiątych i kiedykolwiek w ciemnym garażu, piwnicy lub pokoju zamykałeś się przed starymi i popalałeś trawkę słuchając punkowych kapel, to te prace są dla ciebie. Nie przejdziesz koło nich obojętnie, bo wprowadzą cię w świat, o którym być może zapomniałeś. Może poprawiając krawat przy garniturze, bo czasem uwiera nie tylko twoje ciało, ale i duszę, czasem przypominasz sobie, że kiedyś miałeś inne marzenia. Chciałeś zmienić świat. Prace Rafała Karcza przypomną ci, że ideały porzuciłeś, ale… może nie jest dla ciebie za późno? A może pomyślisz przy nich, jak kiedyś, że w sumie i tak nic nie zdziałasz, bo świat zmierza ku totalnej zagładzie, a punk to przecież zgodnie z definicją śmieć. Read More

08 lip

Monika Milewska: Gdańska alchemia

W starym Gdańsku na każdej ulicy
Na przedprożach, w kantorkach i sieniach
Pracowali gdańscy alchemicy,
Sztuką złota jest bowiem alchemia.

Pośród smoków ziejących kamieniem
I kamiennych bazyliszka spojrzeń
Alchemicy starali się zmienić
Wszystko w złoto. A szło im to dobrze. Read More