aż chciałoby się napisać
lingwo
ojczyzno moja –
stale
noszę ją w sobie
tę lingwę moją
nie moją
tę jakąś bezbrzeżną
zalążnię
w której pluskają umykające
wymigujące się
wybłyskujące i gasnące znów
drobne zalążki wierszy moich
nie moich
rozproszone Read More
Wyspa, reżyseria Paweł Łungin, Rosja 2006
Jak żyć, zmagając się z poczuciem popełnionej winy? Jak przetrwać kolejny dzień ze świadomością nieodwracalnych skutków przeszłości? To pytanie co i raz rozbrzmiewa w cieszącym się uznaniem, obsypanym licznymi nagrodami dziele Pawła Łungina. Reżyser, którego debiutancki „Taxi Blues” (1990) zdobył Nagrodę Specjalną za najlepszą reżyserię na festiwalu w Cannes, niczym filmowy Dostojewski każe się widzom „Wyspy” zadumać nad kwestią winy, sumienia, pokuty i odkupienia. Read More
Mroczny rycerz, reżyseria Christopher Nolan, USA 2008
Człowiek w przebraniu nietoperza, ikona kultury masowej, która przyciągnęła do kin w Ameryce rekordową liczbę publiczności, zaskakuje tym razem konstrukcją filmu, wyrasta ponad lekkostrawną rozrywkę dla mas. „Mroczny rycerz” to naturalnie kolejny obraz z Batmanem w roli bohatera, nie powinno więc dziwić, że tempo filmu, szybkie pościgi, a nawet zestawienie dobra ze złem, uosabianych przez Batmana z jednej, a Jokera z drugiej strony, zadowolą oko tej części publiczności, która oczekuje rozrywki. Taka niezbyt skomplikowana wizja świata to jednak złudzenie. Role w filmie zaskakująco odwrócono, to Joker jest głównym bohaterem, odmieńcem z pomalowaną twarzą, a udział, jaki przypadł mu w konstruowaniu finału, okazuje się kluczowy. Read More
Krystian Piwowarski, Klaun, Dom Wydawniczy tCHu
Kim jest Klaun? A może Błazen? Czy jest nim Edmund Sobowski, główny bohater powieści Krystiana Piwowarskiego? W książce „101 zabaw filozoficznych” Rogera-Pola Driota jeden z rozdziałów zatytułowano „Bawić się niczym błazen”. Jacy według Driota stajemy się, zostając błaznami? Wędrujemy między przyzwoitością a obowiązkiem, udzielamy najmniej stosownych odpowiedzi, a nabrawszy pewności, że nie istnieje nic, co byłoby naprawdę poważne, ani życie, ani śmierć, ani miłość, reagujemy śmiechem. Do przeprowadzenia „zabawy”, której czas został określony na 30-40 lat, autor proponuje obranie kariery aktora, muzyka, artysty, filmowca. Read More
Michał Rusinek, Jak przeklinać? Poradnik dla dzieci, Znak
Och, jakże piękny byłby świat, gdzie zamiast latarnianych pań
Ludzie słów dokoła używają, co w rynsztoku nie pływają,
Gdy złość się gotuje i nozdrza rozsadza. Michał Rusinek „łacinę” odradza:
„Jak przeklinać? Poradnik dla dzieci” – uczy co mówić, aby język nie śmiecił.
W nim są wierszyki poukładane, wieczkiem przekleństwa podomykane.
Ale słownictwo to jednak nie wszystko.
Zilustrowano tę piękną księgę, aby nas kusiła na potęgę,
Marta Ignerska i Joanna Olech pomalowały w niej każdą stronę.
Tutaj karteczki numerów nie mają, bo po kolorze się rozpoznają.
Czy warto wdać się w ten eksperyment? Czy warto z przekleństw robić drwinę? Read More
Kiedy czytam teraz maszynopis „Zapisków amerykańskich”, czuję intensywny, słodki zapach gumy do żucia. Tak pachniały wszystkie rzeczy w paczkach, które przychodziły od Mamy. Niezależnie od tego, czy był to pomarańczowy sweterek nazywany „angorą”, list czy fotografie. To dla mnie do dziś – choć minęło prawie pół wieku – zapach Ameryki.
Mama po raz pierwszy wyjechała do Stanów w 1960 roku. Na stypendium po trzecim roku anglistyki Uniwersytetu Warszawskiego. Miałam wówczas trzynaście lat, a mój brat dziesięć. Widać z tego, że była „późną” studentką. Kiedy się pobierali tuż po wojnie, uzgodnili z mężem, że najpierw on zdobędzie wykształcenie, a potem, po odchowaniu dzieci, Ona. Rozpoczynając studia, miała już za sobą debiut poetycki i translatorski, znała dobrze angielski i niemiecki. Read More
Szymon Babuchowski, Wiersze na wiatr, Fronda
Szymon Babuchowski, mimo młodego wieku, zaistniał już znacząco w środowisku literackim – jako poeta religijny. Jednak jego najnowsze dzieło „Wiersze na wiatr” jest zapisem kryzysu wiary, publiczną spowiedzią, świadectwem przejścia duszy przez noc.
Odniosłem wrażenie, że świat wewnętrzny twórcy, trzymany w karbach wartości chrześcijańskich, omal nie rozpadł się. Rozluźnieniu uległa też staranna, wystylizowana na klasyczną, forma poetycka. Babuchowski klasycysta odkrył w sobie pasję barbarzyńcy, tymi słowami sam siebie określa na autorskiej stronie internetowej. Tak bywa… „gdy miłość pisze”. W takim stanie: „Wiersz się pisze” niemal sam. Lecz przy tym nieraz splączą się wątki, a gonitwa myśli może wywieźć na bezdroża. Read More