Camera obscura (z łac. ciemna komnata) – inaczej ciemnia optyczna. Zaciemniona przestrzeń (może to być zarówno pokój jak i niewielkie pudełko), do której poprzez bardzo mały otwór wpada światło, tworząc na przeciwległej powierzchni obrócony obraz rzeczywistości zewnętrznej.

Zastosowanie camery obscury było bardzo szerokie: od czarów i magii, poprzez obserwacje naukowe, aż do celów artystycznych i rozrywkowych.
W starożytności stosowali ją kapłani i magowie. Jednak już wówczas wykorzystywano ją również do naukowych obserwacji. W X wieku za jej pomocą obserwował zaćmienie Słońca arabski matematyk i astronom Ibn al Haitham (Alhazen). Kontynuatorami jego dzieła w XIII wieku byli polski uczony Witelo, zwany też Witeliuszem (z opisanych przez w traktacie Optyka praw ludzie nauki korzystali przez prawie trzysta lat) oraz Roger Bacon, który z powodu swoich eksperymentów został podejrzany o „czary” i dwukrotnie wtrącony go do więzienia.
W XVI wieku Leonardo da Vinci dokonał teoretycznego opisu camera obscura w dziele noszącym tytuł Codex Atlanticus.
W okresie Odrodzenia posługiwał się nią Mikołaj Kopernik; gdański astronom Jan Heweliusz; holenderski uczony Rainer Gemma Frisius oraz neapolitańczyk Giovanni Batista delia Porta, który swą pracę opisał w dziele pt. Magia naturalis, zalecając używanie ciemni optycznej do odwzorowywania rysunków.
W XVII zakonnik Johann Zahn zmniejszył rozmiary camera obscura i zastosował w nich, jak to dzisiaj mówimy, wymienną optykę. W tym samym mniej więcej czasie jezuita Athanasius Kircher dokonał pewnych zmian i otrzymał „latarnię magiczną”, za pomocą której przedstawiał powiększenia obrazów. Urządzenie to uważa się za prototyp rzutnika.
Udoskonaloną (zaopatrzoną w soczewki) camera obscura wykorzystywali w malarstwie m. in. Canaletto i Vermeer.
W ubiegłym stuleciu camera obscura służyła głównie rozrywce. Kamery miały kształt małych pałacyków lub latarni, obiektyw zamocowany był na obrotowym lustrze tak, by zebrani w środku widzowie, wykupiwszy uprzednio bilet, mogli oglądać na stole ruchomy, kolorowy obraz tego, co działo się na zewnątrz.

Na podstawie:
Ignacy Płażewski „Spojrzenie w przeszłość polskiej fotografii”, Państwowy Instytut Wydawniczy 1982
Karol Hordziej – www.pinhole.art.pl
http://pl.wikipedia.org/wiki/Camera_obscura
www.planetawiedzy.pl/story.php?title=Camera-Obscura
www.few.pl/historiafotografii.doc

Technika wykonywania zdjęć w której funkcję obiektywu pełni niewielki otworek (tak konstruowano pierwsze camery obscury).
Najczęściej fotografowie sami tworzą kamery dostosowane do swoich potrzeb artystycznych. Często wykorzystują do tego różne przedmioty codziennego użytku jak puszki, czy pudełka, czasem całe pomieszczenia w budynkach. Możliwe jest również dostosowanie jakiegokolwiek gotowego aparatu. Czas naświetlania przy użyciu techniki otworkowej jest bardzo długi, a w przypadku aparatów przerobionych z przedmiotów codziennego użytku nie ma możliwości skadrowania obrazu co często przynosi zaskakujące efekty. Read More →

Na początku były sanie, potem wymyślono koło, wreszcie ludzie zaczęli budować szalone wehikuły… Filmów pokazujących te ostatnie, jest na YouTube bardzo dużo. Przykładem może być filmik: “Theo Jansen’s mutant machines” zamieszczony przez matyohimzes. Autor powiedzenia: “potrzeba jest matką wynalazku”, z pewnością zastanowiłby się nad jego słusznością widząc owe wytwory ludzkiej pomysłowości. Cóż więc je zrodziło? Może maszyny, dzięki którym człowiek produkuje więcej jedzenia niż jest w stanie zjeść, przez co cierpi na nadmiar wolnego czasu? Może chodzi o sławę, może o pieniądze? Trudno powiedzieć. Ale popatrzeć można. Read More →

Bohater: V Ziutek – vlepkarz, dziennikarz muzyczny, inicjator zorganizowania wystawy pt. „Vlepka Ludowa Sztuka Miejska” w warszawskiej galerii Zoya – www.zoya.art.pl
Czas i miejsce akcji: Galeria Zoya, podczas wystawy.

Skąd pomysł, by zrobić wystawę pod takim hasłem?
Jako że vlepka jest rodzajem współczesnego folkloru miejskiego. Jest charakterystyczna dla blokowisk, podkreśla pewną anonimowość ludzi, którzy w tych blokach mieszkają i jest tworzona przez osoby, które nie mają papierów ukończenia uczelni artystycznych. Większość z nich robi to od serducha, w bardziej lub mniej koślawy sposób, ale szczerze i z przekazem wymyślonym we własnej głowie, czasem bardziej topornym, czasem mniej… Moim zdaniem jest to trochę analogiczne do działań twórców ludowych, którzy swoje zawody, mają swoje rodziny, mają swoje życie, ale mają również potrzebę rzeźbienia świątków. Tak samo jest z vlepkarzami. To jest chęć wypowiedzi. Pewno, że człowiek na wsi ma troszkę inne potrzeby, trochę inaczej myśli, więc inne rzeczy tworzy. Vlepkarz żyje w mieście. Tak jak muzyka ludowa charakterystyczna jest dla regionu, w którym powstaje, tak folklor miejski porusza sprawy związane z życiem w mieście. Read More →

Vlepka – kawałek samoprzylepnego papieru, do którego każda myśl może się przykleić.
Myśl wyrażona słowem, obrazem, nawet… wzorem matematycznym. Przeznaczona do vlepiania w miejski pejzaż. Żeby ludzie mieli się w co vlepiać…

VLEParcheologia
Pierwsze “pravlepki” tworzyli już dadaiści. W Polsce pojawiły się podczas hitlerowskiej okupacji. Były to tak zwane “motylki” – mini-plakaty rozlepiane m.in. przez podległą AK grupę Małego Sabotażu “Wawer”. Wawerczycy stawiali sobie za cel podtrzymywanie na duchu mieszkańców stolicy przez prowadzenie propagandy antyhitlerowskiej. Produkowane przez nich antyniemieckie naklejki przekonywały, że: “Polska zwycięży”, “Tylko świnie siedzą w kinie”, albo ośmieszały Hitlera: “Fuhrer powiedział…”. Read More →