Adriana Szymańska, Ta inna ja, Podkarpacki Instytut Książki i Marketingu, Rzeszów 2008

Autobiograficzna proza Adriany Szymańskiej Ta inna ja stanowi świadectwo zmagania się ze skutkami wypadku, który przeżyła autorka; z medycyną, sprowadzającą człowieka chorego do roli zepsutego mechanizmu, bezwolnego i pozbawionego emocji; z, doświadczanym w chorobie, brakiem zrozumienia ze strony otaczających ludzi, nawet tych najbliższych.
Owo dramatyczne wydarzenie nabiera jednak w opowieści Szymańskiej szczególnego znaczenia. Jest nie tylko jej źródłem i nicią przewodnią. Read More →

Jan Polkowski, Elegie z Tymowskich Gór, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2008

Tymowskie Góry? Ich istnienia nie udało mi się potwierdzić w encyklopedii. Jakby były krainą z legendy, ze snu, może z pradawnej przeszłości. Niedzisiejszy jest język tej poezji. Słów: ojczyzna, ornat, Magadan dawno już nie czytałem w dobrych wierszach — w tak dobrych, jak te.
I pomyśleć, że minęło zaledwie 20 lat. „Elegie z Tymowskich Gór” powstawały między 1987 a 1989 rokiem. W 1990 Jan Polkowski wydał je — jak wszystkie poprzednie tomiki — konspiracyjnie, na powielaczu, w tak zwanym drugim obiegu. Tymczasem wszystko wokół się zmieniło. Read More →

Bogusława Latawiec, Odkrytki, PIW, Warszawa 2007, s.68.

Wyobrażenia przyspieszają rytm oddechu, uwalniają ciało z bezruchu, nakazują zbliżyć się do granic obrazu, który nagle zaistniał, wypełniając sobą całe pole widzenia. Tych obrazów jest z czasem coraz więcej, nakładają się na siebie, przenikają, zwielokrotniają perspektywę, tętnią mową, zmuszając oko do słuchania głosów z „kiedyś” i głosów z „teraz”, zlewających się ostatecznie w jedno. Ale wibrujące w każdym obrazie słowo na — prawach paradoksu — jest także niezależną strzałką życia, wychylającą się od brzegu do brzegu doczesnej przestrzeni. Poeta wyobraźni stara się je dostrzec i wyłowić
z pędzącego tłumu. Przypomina to odczytywanie śladów rozmytych w błocie i kurzu traktu, którym przeszło już wczesniej tak wielu innych. Tak czyni Bogusława Latawiec w tomie „Odkrytki”. Read More →

Grzegorz Łatuszyński, Wszystkie chwile są tu i nic być nie przestaje. Antologia poezji serbskiej XX wieku. T. 1, 2. Oficyna Wydawnicza „Agawa”, Warszawa 2008 

Grzegorz Łatuszyński, znakomity i zasłużony tłumacz poezji narodów bałkańskich, ułożył pomnikowy zbiór serbskiej poezji XX wieku we własnych przekładach.
Już sam tytuł antologii, zaczerpnięty z wiersza poetki najmłodszej, Any Dumović — „Wszystkie chwile są tu i nic być nie przestaje” — to piękna formuła dla pokazania, jak cała tradycja poetycka rozbrzmiewa w aktualnie tworzonym i czytanym wierszu. A cóż dopiero w tak kunsztownej i delikatnej kompozycji wierszy, którą stanowi antologia! Read More →

Mrok jak światło, red. Michał Mizera, Centrum Myśli Jana Pawła II, Warszawa 2007

Książka „Mrok jak światło”, antologia dramatów inspirowanych życiem i myślą Jana Pawła II, jest owocem konkursu ogłoszonego przez Centrum Myśli Jana Pawła II, późniejszego wydawcę zbioru, u zarania istnienia tej instytucji w kwietniu 2006 roku. Oczywiście można zapytać, czy każdy fenomen społeczny, socjologiczny i religijny domaga się, by stać się wielkim tematem literackim czy teatralnym. Jednak w książce, co zwyczajnie zaskakuje – jeśli będziemy pamiętali, że tom wydano także z myślą o przywróceniu problematyki chrześcijańskiej w obszarze twórczości dramaturgicznej – niekiedy nawet budzi sprzeciw, papieską inspirację potraktowano wyjątkowo swobodnie. Read More →

Wacław Holewiński, Nie tknął mnie nikt, Oficyna Wydawnicza „Agawa”, Warszawa 2008

Dobrych kilka lat temu, bodaj w roku 2001, z poręczenia wspólnego przyjaciela Marka Karpińskiego spotkałem się z nieznanym mi wówczas Wacławem Holewińskim. Mówiliśmy o jego ewentualnym doktoracie. Jako temat zaproponował biografię ppłk Tadeusza Danilewicza. Zapoznawszy się z życiorysem bohatera, łagodnie zaoponowałem, gdyż możliwe do uzyskania materiały wydawały mi się nazbyt wątłe. Ponieważ mój rozmówca zdradzał wielką determinację, uzgodniliśmy ostatecznie, że na początek trzeba popracować nad tzw. tłem. Wziął to sobie bardzo do serca, zakopał się w archiwach IPN-u i … zniknął mi z oczu. Odezwał się po bodaj dwu latach, z zaproszeniem na promocję „Lamentu nad Babilonem”. Tak zmarł poczęty już historyk (może ledwie mierny?!), a narodził się pisarz, jak się wkrótce okazało – markowy. Read More →

Lidia Amejko, Żywoty świętych osiedlowych, WAB, Warszawa 2007

W polskiej bibliografii literackiej poświęconej świętym postaciom pojawia się wiele zaskakujących pozycji. Znajduje się tam  między innymi książka przedstawiająca żywoty świętych w układzie kalendarzowym, która każdej kanonizowanej osobie przyporządkowuje osobną datę, a także „Żywoty świętych poprawione”, kontrowersyjny tekst Zbigniewa Mikołejko. Ukazał się on nakładem wydawnictwa W.A.B. w 2000 roku. Siedem lat później to samo wydawnictwo pokusiło się o wydanie kolejnej parareligijnej powieści. Tym razem są to „Żywoty świętych osiedlowych” Lidii Amejko, książka, która nie zawiera żadnych znamion dokumentu, czy religijnych faktów, a jedynie gołą prawdę. Ta powieść to opis 43 żyć świętych osiedlowych. Read More →