15 cze

TEMA. Branko Čegec: Kryzys zakładników czyli o chorwackiej książce w pierwszej dekadzie nowego tysiąclecia (Spojrzenie pewnego małego wydawcy)

Aby opisać stan aktualny, należy przede wszystkim dokonać przeglądu krótkich dziejów rozpadu i ponownego tworzenia się sceny wydawniczej w Chorwacji w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku. Nie będziemy tutaj mówić o brutalnej wojnie, jaka wybuchła w wyniku nieuniknionego rozpadu Jugosławii, lecz skupimy się głównie na wpływie tych wydarzeń na życie książki we wszystkich jej fazach, od autorskiej, przez wydawniczą i dystrybucyjną po recepcję czytelniczą.
Po rozpadzie kraju, w którym istniał nie najlepiej zorganizowany, ale jednak dwudziestomilionowy rynek, doszło oczywiście do zburzenia istniejących mechanizmów dystrybucji i sprzedaży książek, zaś transformacja od gospodarki socjalistycznej do instant–kapitalizmu burzyła ostatnie ostoje dawnego systemu, nie dając możliwości stopniowej przemiany czy rozwoju rozwiązań alternatywnych. Read More

15 cze

TEMA. Miroslav Mićanović: Cóż ma począć obserwator ptaków?

I. Bezradny/jak jabłko przed grawitacją“ mówi młody chorwacki poeta Branislav Oblučar w wierszu „Cóż ma począć obserwator ptaków?”. Jego pytanie przypomina żart o czyimś zakłopotaniu lub ociężałości. Gdyby nie było wplecione w poetycki tekst i gdyby nie przypominało fenomenologicznego traktowania porządku rzeczy, z łatwością mogłoby być wykorzystane jako motto dla samotniczej pracy, jakiej podjęli się młodzi chorwaccy poeci lat dziewięćdziesiątych.
Ale zacznijmy od tego, że oni (chorwaccy poeci lat dziewięćdziesiątych) tworzą, między innymi, w atmosferze krytyczno–wartościujących ocen, jaką — w swym wprowadzeniu do panoramy Off–line (Quorum, 5–6/2001) — wykreował teoretyk literatury, a zarazem poeta Tvrtko Vuković, stwierdzając, że sztukę poetycką lat dziewięćdziesiątych określają: zapomnienie, pusta współczesność i „nie–wiedza”. Read More